Bağırsak Genişlemesi

Bağırsak genişlemesi, insanlarda doğuştan olan sinir hücrelerinin olmamasına bağlı olarak yaşanan ve buna bağlı olarak kaka yapamamaya sebep olan bir rahatsızlıktır. Tıpta hirschsprung olarak tanımlanır. Rahatsızlıkta kalın bağırsak normalden daha geniş olmakta, zaman içinde daha fazla büyümekte ve genişlemektedir. Hastalıkta alt rektumun dışkı atımını anüsle sağlayamama sorunu bulunmaktadır. Anüsün dışkı atımı için yeteri kadar büyük olmaması halinde, bağırsakta büyüme ve genişleme olmaktadır. Bu yeni doğan bebeklerde % 30-35 oranında görülür. Zamanından önce doğmuş olan prematüre bebeklerde ise nadiren görülür. Bu sorun her 5000 doğumdan bir tanesinde görülmektedir. Bu hastaların % 80 oranı erkeklerdir. Hastalığın genetik olarak oluşmadığı bilinir.

Yeni doğan bebeklerde bağırsakların içini dolduran sıvıya mekonyum dışkısı adı verilir. Bunun çıkarılamaması halinde karın bölgesinde ağrılı şişme ve kusma gibi durumlar bağırsak genişlemesinin yani hirschsprung hastalığının özelliklerinden biridir. Mutlaka tedavi edilmesi gereken rahatsızlık, anüsün genişletilmesi, rektal muayeneyle dışkının çıkarılmasıyla sıkışma giderilir. Rektal muayeneyle dışkı patlama gibi çıkar, bazı hallerde bebekler dışkı bile kusabilir. Bu durum yeni doğan bebeklerde kilo ve su kaybına neden olur. Ayrıca ishal ve kabızlık sorunları da oluşabilir.

Bağırsak genişlemesinde klinik seyir

• Bebekte kaka yapma zamanı çoğunlukla 48 saati aşar. Kakasını yapmış bile olsa, buna müdahale söz konusudur.
• Makatta parmakla muayene sırasında, fışkırır gibi kaka çıkışı olur
• Kaka yapamamak, karında şişkinlik ve kusma devam ediyor ve müdahale edilmediyse, bebeklerde durdurulamayan ishal gelişir. Bu ishaller bağırsak genişlemesi olan bebeklerin en fazla ölüm sebebi arasında yer almaktadır. Hastada ani şok geliştiğinden, ölümler olmaktadır.

Bağırsak genişlemesinin tanısı nasıl konur?

Hastalığın neden olduğu kalın bağırsakta genişleme ve anormal büyümeye tanı konulurken biyopsiye gereksinim vardır. Hastanın rektal bölgesinden alınan biyopsiyle kesin tanı konularak, tedaviye başlanır. Rektal biyopsi hastalığa kesin tanı koyacak tek yöntemdir.

Bağırsak genişlemesinin tedavisi nasıl yapılır?

Bu hastalığı olan çocuklarda karın bölgesi ameliyatla açılarak, dış tarafa torba bağlanır. Belirli bir süre idrar bu şekilde torbayla atılır. Bebek 12-18 aylık olduğunda, yeniden ameliyat edilerek konulan bu torbadan ayrılır. Açılmış olan bölüm kapatılarak, bebeğin normal dışkılama yapması sağlanır. Ameliyatla kalın bağırsağın kendini toparlayabilmesi için, belli bir süre verilir. Ameliyattan sonra bebeklerde ishal görülse de, sonuç genellikle başarılı olur.

Cerrahi tedavide yapılanlar

• Kolostomi açılması: Karın dışına kalın bağırsak yerleştirilerek, bebeğin kakasını yapması sağlanır.
• Düzeltici ameliyat: Yerleştirilen bağırsak çıkarılarak, makata sağlam bağırsak yerleştirilir. Bu işlem bebeğin bir yaşına kadar yapılır.
• Kolostomi kapatılması: Ameliyattan sonra sorun yoksa, Kolostomi kapatılır.

Ameliyat yapılmasını engelleyen durumlar

• Bebeğin ateşinin olması, idrar yolu enfeksiyonunun olması, ishalinin ya da öksürüğün olması halinde
• Bebeğin öncelikle ameliyat edilmesi gereken doğumsal kalp hastalığının olması
• Bebekte ileri derecede kansızlığın olması halinde ameliyat yapılamaz.