Bağırsak düğümlenmesi, bağırsakların birbirinin içerisine girmesi sonucu meydana gelen bir sağlık sorunudur. Tıpta invajinasyon olarak adlandırılır. Bu durum, bağırsak içeriğinin bağırsaklar içinde ilerlemesini engelleyerek bağırsak tıkanıklığına yol açar. İçeriye çekilen bağırsak bölümünde kan akımı bozulur ve bu bölge canlılığını yitirir. Düğümlenme olan bağırsak çeperindeki dokularda hassasiyet, şişlik ve kan dolaşımında bozukluk meydana gelir. Bağırsak dokusunda kanama olursa, bölgede delinme ya da enfeksiyon gelişebilir. Buna bağlı olarak sıvı kaybı ve şok meydana gelebilir. Bu durum acil müdahale gerektirir. Çocuklarda, özellikle 6-9 aylık bebeklerde sıkça rastlanan bir durumdur. Erkek çocuklarda kızlara oranla daha fazla görülür.

Hastalığın tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte, genel olarak viral enfeksiyonlar invajinasyona sebep olabilir. Bazı durumlarda da polipler, lenf düğümleri veya kitleler bağırsakların içine girerek düğümlenmeye neden olur. İnvajinasyondan önce üst solunum yolu enfeksiyonu hikayesi geçmiş olabilir. Bunun nedeni, vücutta bulunan lenf bezlerindeki şişme olabilir. Bağırsakların iç içe geçmesiyle kan dolaşımının bozulması, ödem gelişimi ve şiddetli ağrılar görülebilir. Bağırsak hareketleriyle artan ağrılar, kramplara neden olabilir.

Rahatsızlığın ilk belirtisi aniden başlayan şiddetli karın ağrısıdır. Ağrıya huzursuzluk, kusma ve kanlı ishal eşlik eder. Ağrıların sıklığı, süresi ve şiddeti giderek artar. Kanlı ishal çilek jölesi tarzında olur. Dışkılamada incelme görülür. Bebeklerde bu durum geliştiğinde, karın ağrısından dolayı bebeğin ayaklarını karnına çektiği görülür. Bebek ağrıdan ötürü giderek halsizleşir. Bazı durumlarda karın bölgesinde kitle görülebilir.

Hastaya direkt karın grafisi çekilerek, bağırsaklardaki tıkanıklık ya da delinme teşhis edilebilir. İç içe geçmiş olan bağırsaklar ultrasonografi ile görüntülenebilir. Bunu baryumlu kolon grafisi ile de görmek mümkündür. Bu yöntem kullanıldığında, baryumun ağırlığı ile bağırsaklardaki iç içe geçmelerin bir kısmı düzelebilir.

Öncelikle hastanın genel durumu düzenlenmelidir. Hastada kusma oluyorsa, burundan mideye kadar uzatılan sonda ile mide ve bağırsak içeriğinde bulunanlar boşaltılır. Damar yolu açılarak, buradan hastaya sıvı ve antibiyotik verilir. Baryumlu kolon grafisi hem teşhis hem de tedavi için kullanılır. Teşhis sırasında iç içe geçmiş olan bağırsaklarda düzelme olabilir. Bazı durumlarda ise kolon grafisi çekmek için, baryum yerine hava verilebilir. Ancak bağırsaklarda delinme bulgusu varsa, bu yöntemlerden kaçınılmalıdır. Cerrahi yöntem kullanılarak, bağırsakların durumu düzeltilebilir. Dokularda canlılığını yitiren bölümler çıkarılır. Bağırsak hareketleri düzelene kadar, hastaya beslenmesi için damardan sıvı verilir. Erken başlanan tedavinin seyri her zaman iyidir. Bağırsak düğümlenmesinin nedenine bağlı olarak tedavi uygulanması yerinde olacaktır.